CIV Leven Lang Flex beleeft officiële kick-off

In het Groene Hart barst het van het talent. Toch wordt deze kweekvijver van talent niet altijd benut door bedrijven, hoewel er in verschillende sectoren veel vacatures zijn. Een gemiste kans, voor studenten én bedrijven. Het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CIV) Leven Lang Flex wil hierin verandering brengen door te investeren in de kwaliteiten en ontwikkeling van deze (jong)volwassenen. Dat doet zij door samen met onderwijs, ondernemers en overheden een netwerk rond deze doelgroep te creëren, om een eerlijke en succesvolle start op de arbeidsmarkt te kunnen maken. Met dat doel beleefde het CIV LLF op donderdag 24 juni zijn kick-off tijdens een online talkshow bij leerwerkbedrijf Rijnvicus in Alphen aan den Rijn.

Met één symbolische druk op de knop geeft Ruben – entreestudent aan het College Start-Up van mboRijnland – het officiële startsein voor het CIV Leven Lang Flex. Ruben is één van de tientallen studenten die dit studiejaar werkervaring opdeed in een hybride werkomgeving, op de metaalafdeling van Rijnvicus. Met succes, binnen een paar weken kan hij zijn mbo 1-diploma in ontvangst nemen, vertelt hij met een brede glimlach op zijn gezicht. Met dat diploma op zak kan hij nu doorstromen naar een hoger niveau en gaat Ruben een mbo 2-opleiding als Particulier Beveiliger volgen. Aan ambities ontbreek het niet. “Het lijkt me leuk om als beveiliger ervaring op te doen bij de politie of misschien zelfs bij Tweede Kamer”, vertelt hij, voordat hij onder luid applaus het CIV Leven Lang Flex symbolisch inluidt.

Naar een succesvolle start op de arbeidsmarkt
Het verhaal van Ruben is exemplarisch voor de missie waarvoor het CIV Leven lang Flex zich sterk maakt. Het CIV zet zich in voor onderwijs dat studenten uitdaagt het beste uit zichzelf te halen én hen voorbereidt op een snel veranderende arbeidsmarkt en samenleving. Dit doet zij samen met (regionale) bedrijven, onderwijsinstellingen en overheid. “Samen met onze partners creëren we een netwerk rond deze doelgroep, met de ambitie om mbo-studenten op niveau 1 en 2 te helpen een duurzame positie op de arbeidsmarkt te veroveren. Zo helpen we hen hun talenten te ontdekken en vaardigheden te leren die ze nodig hebben om werk te vinden”, legt Klaske Apperloo, directeur van het MBO College Start-Up van mboRijnland uit. “Tegelijkertijd helpen we bedrijven om te voorzien in de arbeidsbehoefte, door onze studenten goed op te leiden en te begeleiden naar de vacatures die er zijn.”

Leren en werken op het snijvlak van onderwijs en beroepspraktijk
Het Groene Hart telt ruim 2.750 kwetsbare (jong)volwassenen en hoewel er volop geschikte vacatures zijn, is het voor hen vaak lastig een passende werkplek op de arbeidsmarkt te vinden en behouden. De coronacrisis heeft dit alleen maar moeilijker gemaakt. Het CIV Leven Lang Flex is erop gericht om de arbeidsmarktvraag van bedrijven te beantwoorden door mbo-studenten op entree-niveau en niveau 2 op te leiden en te begeleiden naar de vacatures die er zijn. Dit krijgt invulling in de vorm van hybride leeromgevingen, die worden vormgegeven op het snijvlak van onderwijs en beroepspraktijk. Kenmerkend voor het hybride leren is dat leren niet gescheiden plaatsvindt op school (theorie) en in de praktijk (stage), maar dat steeds de verbinding tussen onderwijs en werkveld wordt gezocht. Docenten en praktijkopleiders geven samen vorm aan deze leerwerkplekken binnen bedrijven: praktijkopleiders vanuit hun kennis en ervaring op de werkvloer en docenten vanuit hun kennis en ervaring binnen het onderwijs.

‘We maken niet alleen het verschil voor studenten, maar óók voor werkgevers’

Tijdens een online talkshow die de officiële start van het CIV LLF markeerde, gingen partners uit onderwijs, bedrijven en overheden met elkaar discussie over nut en noodzaak van het regionale samenwerkingsverband. De feestelijke lancering markeerde voor Klaske Apperloo een bijzonder moment. “We gaan nu echt een start maken met de missie waaraan we sinds januari 2018 keihard hebben gewerkt. Dat betekent dat onderwijs, overheid en werkveld zich samen gaan inspannen om studenten zo op te leiden dat ze niet alleen een duurzame plek op de arbeidsmarkt veroveren, maar zich ook staande kunnen houden in een samenleving die voortdurend verandert. Zo zullen door digitalisering en robotisering allerlei beroepen verdwijnen en komen hiervoor nieuwe functies in de plaats. Ook door de vergrijzing hebben we deze jongeren straks hard nodig”, benadrukt ze. “Werkgevers in allerlei sectoren – zoals de zorg, techniek en logistiek – komen nu al handen te kort. We kunnen deze jongeren dus in de volle breedte van de arbeidsmarkt een volwaardige positie geven. Als onderwijs kunnen we het echter niet alleen en daarom hebben we de krachten gebundeld om écht een verschil te kunnen maken.”

Annelies Doornbosch, directeur van Rijnvicus, deelt deze ambitie. Rijnvicus – het leerwerkbedrijf van de gemeenten Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem en Nieuwkoop – is één van de partners van het CIV Leven lang Flex. “Bij Rijnvicus staan we voor een inclusieve arbeidsmarkt en we vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen. Werken is goed voor je ontwikkeling, het zorgt voor sociale cohesie en het is de motor van onze welvaart. We hebben hier dus allemaal belang bij. We hebben het vaak over jongeren ‘met een afstand tot de arbeidsmarkt’, terwijl het de arbeidsmarkt is die hen op afstand plaatst. Binnen het CIV willen we zorgen dat dit systeem beter gaat werken, zodat geen enkele jongere aan de kant hoeft te staan”, benadrukt ze. “Dit netwerk biedt ons daarnaast de mogelijkheid onze leerwerktrajecten samen met werkgevers en gemeenten te versterken. Zo zorgen we dat we jongeren niet alleen goed opleiden, maar uiteindelijk begeleiden naar werk. Het moet niet eindigen met een diploma, maar met een baan.”

‘Veel jongeren komen in de praktijk beter tot hun recht dan in de schoolbanken’

De gemeente Alphen aan den Rijn is – naast Gouda, Leiden en Zoetermeer – één van de vier kerngemeenten die participeren in het CIV LLF. “De verbinding die in het CIV wordt gelegd tussen onderwijs, overheden en praktijk biedt deze (jong)volwassenen – zeker gezien de grote personeelstekorten in sommige sectoren – echt perspectief op een duurzame arbeidsplaats. Het hybride leren speelt hierbij een belangrijke rol. Zeker omdat een deel van deze jongeren in de schoolbanken minder goed leert en in het reguliere onderwijs onvoldoende uit de verf komt. Door de verbinding te leggen met het praktijkleren bieden we nu een mooi alternatief”, zegt Han de Jager, wethouder van de gemeente Alphen aan den Rijn. “Het betekent óók dat we verder moeten kijken en deze jongeren goed in beeld moeten hebben. Als je geen stabiel thuisfront hebt, kampt met een taalachterstand of andere stressfactoren, ontbreken de voorwaarden om iets goeds van je leven te maken. Wij willen dat deze jongeren met een startkwalificatie op zak duurzaam aan het werk kunnen gaan. Dit vereist een integrale aanpak, maar óók maatwerk om alle jongeren – ongeacht hun achtergrond – tot hun recht te laten komen. Als gemeenten denken we hierin mee en kunnen we een verbindende en faciliterende rol vervullen.”

‘Het CIV slaat een brug tussen onderwijs en werkveld’

In de hybride leeromgeving in haar restaurants in Bleiswijk en Zoermeer haalt McDonald’s de student, docent en les naar de werkvloer. Hier leren studenten sinds vorig jaar alle kneepjes van het vak op de werkvloer. “McDonald’s is in 2020 als onderdeel van het CIV begonnen met een hybride leertraject. We hebben zeer goede ervaringen en in het volgende studiejaar gaan twintig studenten in één van onze restaurants aan de slag”, vertelt Darcy Balzouman, Manager Operations van McDonald’s in Zoetermeer en Bleiswijk. ”Wat wij met de McDonald’s Academy met ons eigen opleidingsprogramma willen bereiken, sluit mooi aan bij de ambities van het CIV. Het was een logische stap om deze samenwerking uit te breiden.” Op de hybride werkplek van McDonald’s combineren studenten werken met leren in de restaurants in Zoetermeer en Bleijswijk. “Een aantal dagen per week zijn zij met ondersteuning van onze praktijkbegeleiders aan het werk in de keuken of het restaurant en ook geeft een docent van mboRijnland op locatie les. Het CIV zorgt er voor dat het onderwijs wordt verrijkt door ervaringen uit de praktijk en andersom. Soms spreken de school en het werkveld een andere taal en dat bijt elkaar weleens. Het CIV kan een brug slaan tussen deze twee werelden.”

Ook in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda zijn de ervaringen met de hybride leeromgeving positief. “We zitten op de goede weg en proberen op basis van de ambities en interesses van studenten maatwerk te bieden. Dat gebeurt op allerlei niveaus en in verschillende rollen. Zo zitten de studenten in een ‘carrousel’, waarbij zij in tien weken kennismaken met allerlei functies: van patiëntenvervoer en de logistiek tot de keuken en het restaurant”, legt praktijkopleider Cindy Kerkhof uit. “Dankzij de korte lijnen tussen onze praktijkbegeleiders en de docenten kunnen we (jong)volwassenen helpen de keuzes te maken die bij hen passen, óók als dit in een andere richting is dan waarvoor ze eerst hadden gekozen. Zo kwam een student bij ons binnen die aanvankelijk dacht dat zijn passie echt in de keuken lag, maar uiteindelijk ontdekte voor de logistiek te willen gaan. Door op de werkplek te zien en te ervaren, komen studenten soms ook tot het inzicht dat ze een andere richting willen inslaan. Het is winst als we hen kunnen helpen te ontdekken wat ze echt willen en waar zij goed in zijn.”